The Checklist Manifesto - Atul Gawande

Daha uzun süre eğitim görüyor, daha fazla uzmanlaşıyor, daha ileri teknoloji kullanıyor ama yine de hata yapıyoruz. Ve bunun nedeni son derece basit; artık sahip olduğumuz bilgi hacmi ve bilgilerin karmaşıklık düzeyi, bizim bu bilgiyi tutarlı, doğru ve güvenli bir biçimde iletme becerilerimizi aşmış durumda.

Time dergisi tarafından 2010'da dünyanın en etkili 100 insanı arasında gösterilen Atul Gawande, daha iyisini yapabileceğimizi düşünüyor ve çözüm olarak bize olabilecek en mütevazi yolu sunuyor: kontrol listesi. 

Atul Gawande imzalı "The Checklist Manifesto" yüksek teknik bilgi seviyesi gerektiren ve hızlı kararlar alınması gereken pek çok meslek grubunda, işlerin yolunda gidebilmesi için kontrol listelerinin aktif kullanımının önemine değinmektedir. Havacılığın, en hızlı ve daha da önemlisi en güvenli taşımacılık yöntemi olarak evrilmesinde kontrol listelerinin payını vurgulayan yazar, işi doğru yapmanın basit bilimi olarak tanımladığı yöntemin farklı meslek gruplarındaki başarılarından da söz etmektedir. Bu kitabı okuyarak:

1- Kontrol listeleri hakkında detaylı bilgi sahibi olabilir; OKU-YAP ya da YAP-ONAYLA tarzı farklı kullanımlara göz atabilirsiniz.

2- "Aktivasyon fenomeni" ve "Hawthorne etkisi" gibi kavramlardan haberdar olabilirsiniz.

3- Kontrol listelerinin vadettiği kalite çıtasından ve yüksek performanstan istifade edebilirsiniz.   

Kontrol listeleri neden önemlidir?

Bireylerin bellek ve muhakeme yeteneklerinin, stresörler ve çevresel etmenler sonucu zaman zaman güvenilmez hale gelebilmesinden sebep, kontrol listelerinin kritik ya da önemli olarak addedilen adımları etkin bir şekilde hatırlamamızı sağlaması son derece kıymetlidir. Alanında uzman olduğumuz konularda bile bazen önceliklendirme sorunları yaşayabilir veya ivedilikle yapılması gereken bazı işlemleri göz ardı edebiliriz. Tüm bunlar hesaba katıldığında baskı altında olduğumuz ve seri kararlar almamız gereken operasyonel bir süreçte, etkin bir şekilde odaklanabilmek ve yapılacak işleri sıralayabilmek açısından da kontrol listeleri önemli bir araç olarak karşımıza çıkmaktadır.

Peki ideal bir kontrol listesi nasıl hazırlanır?

Boeing çalışanı Daniel Boorman, son yirmi yılını kontrol listeleri geliştirmek için harcamış çok deneyimli bir pilottur. Kullanımı basit, tek sayfaya sığacak kadar kısa, maksimum bir dakikada kadar bir sürede tamamlanabilecek, pratik kontrol listelerinin kullanımı salık vermektedir. 
Teorik olarak kontrol listeleri tüm bilgileri kapsama ya da tüm senaryoları içerme gibi fonksiyonlar üstlenmez. Dahası kapsamlı kılavuzlar değillerdir, işin uzmanının becerilerini destekleyen hızlı ve işlevsel gereçler olarak nitelendirilmelidir. Zira kontrol listelerinin gücünün de sınırları vardır ve bu listeler uzmanlara karmaşık bir süreci nasıl yönetebileceklerini hatırlatmada yardımcı olur.

Şekil : Etkili bir kontrol listesinin temel özellikleri ve hesaba katılması gerekenler.

Kitabın, animasyonlar içeren basit bir özeti için aşağıdaki videoya göz atabilirsiniz. Ayrıca ATC özelinde örnek bir kullanım senaryosu için "Kontrolör performansının arttırılması ve çalışma pozisyonunun geliştirilmesi" temalı makaleye buradan ulaşabilirsiniz.